Istnieje wiele priorytetów w życiu mężczyzny, jednak zarówno dobrze płatna praca, wyrzeźbione ciało czy wysoka pozycja społeczna nie przynoszą radości, gdy sen z powiek spędzają problemy łóżkowe. Mężczyźni czują się bardziej pewni siebie, gdy mogą mieć satysfakcjonujące życie seksualne [1]. Z drugiej strony jakże istotna jest nie tyle sama przyjemność co aspekt reprodukcyjny. Jak w męskim świecie poprawić jakość życia seksualnego i wpłynąć pozytywnie na płodność?
Przyczyny męskiej niepłodności
Wśród przyczyn zaburzeń płodności wyróżnić można choroby układu krążenia, takie jak miażdżyca, otyłość [2], hipercholesterolemia, cukrzycę, choroby tarczycy, zaburzenia hormonalne np. hiperprolaktynemia lub endokrynologiczne (hipogonadyzm – niedobór testosteronu)[3,5].
Zaburzenia budowy, choroby i infekcje układu moczowo-płciowego, zarówno wrodzone jak nabyte, mogą utrudniać, a nawet uniemożliwiać podejmowanie zbliżeń[3]. Problemy z erekcją pojawić się mogą jako następstwo stresu, zaburzeń natury psychicznej np. depresji i lęku, znacznego obciążenia pracą[4].
Zaburzenia erekcji i płodności mogą być również następstwem przyjmowanych leków. Możemy wyróżnić leki psychotropowe, leki na nadciśnienie leki hormonalne itd. [6]
Wśród czynników niekorzystnych znajdują się również nałogi (m.in. papierosy, alkohol, opioidy, kokaina, marihuana), siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej i nieprawidłowa dieta.
Prawidłowe żywienie
Wraz z prawidłowym odżywianiem wiąże się poprawa parametrów metabolicznych, regulacja masy ciała i łaknienia, a także poprawa zdrowia psychicznego. Wprowadzenie prostych zasad do dnia codziennego może w znaczący sposób poprawić jakość erekcji i plemników.
Wśród podstawowych zaleceń znajdują się proste zalecenia, takie jak wypijanie odpowiedniej ilości wody dziennie (najlepiej mineralnej, około 2,5 – 3l), wybieranie żywności niskoprzetworzonej, wybieranie produktów z pełnego ziarna, niskotłuszczowego nabiału, spożywanie tłustych ryb morskich, chudego drobiu i chudych ryb, a przede wszystkim wypełnianie swojej diety warzywami, owocami, nasionami roślin strączkowych [7].
W miejsce tłuszczu zwierzęcego, a zwłaszcza smalcu, tłustych mięs i przetworów mięsnych, tłustego nabiału i nadmiaru sera żółtego, w diecie powinny pojawić się zdrowe oleje roślinne (oliwa, olej rzepakowy, olej lniany na zimno lub z orzecha włoskiego – również na zimno). Zaleca się również zwiększyć spożycie orzechów [7].
Zamiast spożywać mocno przysmażonego steka z dużą ilością tłuszczu i powięzi, lepiej wybrać krótkie grillowanie np. w wersji medium rare. Tłuste kiełbasy, parówki, pasztety, kebab, kabanosy powinny zostać maksymalnie zredukowane w diecie. W ich miejsce warto wprowadzić polędwicę, ligawę, jaja, dorsza, tuńczyka, łososia, drób [7].
Oczywiście z diety trzeba będzie wykluczać lub jak najbardziej ograniczać słodycze, chipsy, krakersy, drożdżówki i podobne przekąski. Nadmierne spożycie majonezu, sosów majonezowych i fast foodu wpływa negatywnie na profil lipidowy, co prowadzi do obniżenia potencji [7].
Cynk
Istnieją szczególne składniki żywności, które wpływają na męską płodność [8, 9, 10]. Jednym z nich jest cynk, który działa m.in. jako przeciwutleniacz, wspomaga działanie układu immunologicznego, a także hormonalnego. Niedobór cynku występuje często u osób chorujących na zaburzenia wchłaniania w wyniku m.in. zapalenia jelit czy celiakii.
W celu uzupełnienia cynku w diecie najlepiej sprawdzają się zarodki pszenne, otręby pszenne, wątroba cielęca, pestki dyni, chuda wołowina, żółtko, mak, migdały, biała fasola, kasza gryczana i orzechy arachidowe. Poza tym mniejsze ilości cynku znajdziemy w pozostałych nasionach roślin strączkowych, serach żółtych, pełnym ziarnie zbóż.
Mangan
Wraz z zaburzeniami męskiej płodności często obserwuje się również niedobór manganu we krwi. Mangan znajduje się w znacznej ilości w liściach pietruszki, żółtku jaj, suszonych śliwkach, rodzynkach, orzechach włoskich i laskowych, a także grochu, fasoli, dorszu, pstrągu czy kakao.
Mangan wpływa korzystnie na funkcje reprodukcyjne i wspiera działanie układu nerwowego [11]. Ponadto umożliwia prawidłowe wytwarzanie hormonów tarczycy, a także wzmacnia witalność.
Selen
Wchodzi w skład wielu enzymów, umożliwiając prawidłowy przebieg procesów biochemicznych. Działa jako antyoksydant, wspomaga syntezę hormonów tarczycy, umożliwia wzmacnianie odporności, a nawet chroni przed rozwojem raka. Ponadto wspiera układ nerwowy, sercowo-naczyniowy i poprawia płodność [8].
Selen znajduje się w orzechach brazylijskich, makreli, wątrobie drobiowej, dorszu, żółtku jaj, nasionach roślin strączkowych (zwłaszcza soja, biała fasola i groch), kukurydzy i rodzynkach.
Selen, cynk i mangan można przyjmować również w formie suplementów, pamiętając jednak o prawidłowym dawkowaniu i nie przekraczaniu zalecanych porcji dobowych. Nadmiar powyższych pierwiastków nie jest korzystny dla organizmu i powoduje szereg zaburzeń.
Antyoksydanty
Mężczyzna, który chce poprawić życie seksualne, jakość erekcji i parametry plemników [4, 7] powinien pamiętać o tym, aby jego dieta dostarczała mu przeciwutleniaczy. Powyższe pierwiastki również działają wiążąco na wolne rodniki, a dodatkowe spożycie warzyw i owoców, picie herbat ziołowych i spożycie zdrowych olejów potęguje ten efekt [12, 13].
Aby osiągać prawdziwy potencjał antyoksydacyjny warto wprowadzać do diety marchewki, morele, mango, oliwę, olej z orzecha włoskiego, a także migdały, orzechy laskowe, nasiona słonecznika, owoce jagodowe, jarmuż, kapustę włoską, liście pietruszki i kalafior lub brukselkę.
1. Bechoua S, Hamamah S, Scalici E. Male infertility: an obstacle to sexuality? Andrology. 2016 May;4(3):395-403. doi: 10.1111/andr.12160. Epub 2016 Apr 7. PMID: 27061770.
2. Leisegang K, Sengupta P, Agarwal A, Henkel R. Obesity and male infertility: Mechanisms and management. Andrologia. 2021 Feb;53(1):e13617. doi: 10.1111/and.13617. Epub 2020 May 12. PMID: 32399992.
3. Leaver RB. Male infertility: an overview of causes and treatment options. Br J Nurs. 2016 Oct 13;25(18):S35-S40. doi: 10.12968/bjon.2016.25.18.S35. PMID: 27734725.
4. Bisht S, Faiq M, Tolahunase M, Dada R. Oxidative stress and male infertility. Nat Rev Urol. 2017 Aug;14(8):470-485. doi: 10.1038/nrurol.2017.69. Epub 2017 May 16. PMID: 28508879.
5. Lam DW, LeRoith D. Metabolic Syndrome. 2019 Feb 11. In: Feingold KR, Anawalt B, Boyce A, Chrousos G, de Herder WW, Dhatariya K, Dungan K, Hershman JM, Hofland J, Kalra S, Kaltsas G, Koch C, Kopp P, Korbonits M, Kovacs CS, Kuohung W, Laferrère B, Levy M, McGee EA, McLachlan R, Morley JE, New M, Purnell J, Sahay R, Singer F, Sperling MA, Stratakis CA, Trence DL, Wilson DP, editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000–. PMID: 25905173.
6. Solomon R, Shvartsur R, Azab AN. The Association Between Psychotropic Drug Use and Fertility Problems Among Male Subjects. J Psychiatr Pract. 2019 Jan;25(1):22-33. doi: 10.1097/PRA.0000000000000353. PMID: 30633729.
7. Nassan FL, Chavarro JE, Tanrikut C. Diet and men’s fertility: does diet affect sperm quality? Fertil Steril. 2018 Sep;110(4):570-577. doi: 10.1016/j.fertnstert.2018.05.025. PMID: 30196939.
8. González-Rodríguez LG, López-Sobaler AM, Perea Sánchez JM, Ortega RM. Nutrición y fertilidad [Nutrition and fertility]. Nutr Hosp. 2018 Sep 7;35(Spec No6):7-10. Spanish. doi: 10.20960/nh.2279. PMID: 30351153.
9. Tsujimura A, Hiramatsu I, Miyoshi M, Ogasa T, Miyoshi Y, Ishikawa K, Uesaka Y, Nozaki T, Shirai M, Kobayashi K, Horie S. Relationship between serum zinc concentration and semen quality in newly-wed men. Int J Urol. 2021 Mar;28(3):289-293. doi: 10.1111/iju.14448. Epub 2020 Nov 30. PMID: 33254285.
10. Osadchuk L, Kleshchev M, Danilenko A, Osadchuk A. Impact of seminal and serum zinc on semen quality and hormonal status: A population-based cohort study of Russian young men. J Trace Elem Med Biol. 2021 Dec;68:126855. doi: 10.1016/j.jtemb.2021.126855. Epub 2021 Sep 7. PMID: 34547694.
11. Mirnamniha M, Faroughi F, Tahmasbpour E, Ebrahimi P, Beigi Harchegani A. An overview on role of some trace elements in human reproductive health, sperm function and fertilization process. Rev Environ Health. 2019 Dec 18;34(4):339-348. doi: 10.1515/reveh-2019-0008. PMID: 31203261.
12.Gaskins AJ, Chavarro JE. Diet and fertility: a review. Am J Obstet Gynecol. 2018 Apr;218(4):379-389. doi: 10.1016/j.ajog.2017.08.010. Epub 2017 Aug 24. PMID: 28844822; PMCID: PMC5826784.
13. Zini A, San Gabriel M, Baazeem A. Antioxidants and sperm DNA damage: a clinical perspective. J Assist Reprod Genet. 2009 Aug;26(8):427-32. doi: 10.1007/s10815-009-9343-5. Epub 2009 Sep 19. PMID: 19768529; PMCID: PMC2767489.