W świetle ostatnich afer związanych z dopuszczaniem do obrotu preparatów suplementujących dietę, w których deklarowany skład różni się od określonego w badaniach laboratoryjnych powstaje pytanie czy konsumenci będą w nieskończoność oszukiwani przez producentów suplementów. Przed nieprzemyślanym działaniem i wydawaniem osądów warto jednak zapoznać się z polskim prawem, opisującym szczegółowo to zagadnienie.
Czym jest suplement diety? Działanie suplementów
Zgodnie z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2006 nr 171 poz. 1225) suplement diety jest środkiem spożywczym, który ma na celu uzupełnienie diety. Teoretycznie powinien zawierać skoncentrowaną zawartość witamin, składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny. Suplementy mogą być zarówno sprzedawane w formie preparatów pojedynczych jak i złożonych, tj. zawierających kilka składników.
Reklama suplementu
Wiele osób korzysta z suplementacji w celu poprawy różnych parametrów zdrowotnych. Czasami wydaje się, że skoro produkt w ładnym opakowaniu jest polecany wielokrotnie w reklamach przez atrakcyjną panią przebraną w kitel, to znaczy, że działa i jest bezpieczny. Nic bardziej mylnego.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zwraca uwagę na fakt, że w reklamach suplementy diety bywają przedstawiane w sposób wprowadzający konsumenta w błąd, przez co konsument myli lek z suplementem. Twórcy reklam często stosują zabiegi mające zachęcić do kupna suplementu, np. wykorzystanie postaci lekarza, osoby znanej lub farmaceuty. Tego typu zabiegi można zgłaszać jako nadużycie do Głównego Inspektoraty Sanitarnego.
Czy suplement jest lekiem?
Suplementy diety podlegają pod prawo żywnościowe, a leki pod prawo farmaceutyczne. W związku z tym pojawiają się rozbieżności co do wymogów wobec nich.
Lek (produkt leczniczy) to substancja lub mieszanina substancji, która ma właściwości zapobiegania i leczenia chorób. Leki nie mogą zostać wprowadzone do obrotu dopóki nie zostaną dokładnie zbadane pod kątem wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania. To zabezpieczenie pozwala na zakup bezpiecznych i skutecznych produktów leczniczych. Suplement diety nie jest lekiem i nie leczy chorób.
Trzeba mieć świadomość, że suplement diety nie musi spełniać restrykcyjnych obostrzeń, tak jak w przypadku preparatów farmaceutycznych. Różnią się one m.in. koniecznością wykonania badań klinicznych. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o prawie farmaceutycznym (Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1381) można znaleźć definicję takiego badania. Jest to taka diagnostyka, która potwierdza kliniczne, farmakologiczne i farmakodynamiczne skutki przyjmowania produktów leczniczych.
Leki muszą otrzymać m.in. pozwolenie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych na dopuszczenie do obrotu, zawierać ulotkę informacyjną i określać moc produktu. Takich warunków nie musi spełniać suplement diety. Chociaż suplementy diety powinny być zgłaszane do GIS (www.rejestrzp.gis.gov.pl) w rzeczywistości nie zawsze się tak dzieje. Ponadto jedyną deklarowaną przez producenta wartością jest skład wyrobu. Często dopiero po czasie jakieś laboratorium postanawia sprawdzić rzeczywisty skład wybranego suplementu. Wtedy właśnie okazuje się, że w preparacie jest coś czego nie powinno być lub, że nie występuje w nim żaden z deklarowanych na opakowaniu składników.
Jak postępować
Łatwość wprowadzania suplementów do obrotu jest niewątpliwie związana z niskimi wymaganiami prawnymi i/lub słabym weryfikowaniem i egzekwowaniem postępowania producentów. Sprzedaż suplementów przez internet jest bardzo prosta, zwłaszcza, gdy działalność gospodarcza nie obejmuje terytorium Polski. Kupując suplement z niewiadomego źródła narażamy się na spożycie innych substancji, niż deklarowane przez producenta. Poza tym może się zdarzyć, że zakupiony preparat będzie zanieczyszczony, a nawet toksyczny.
Jeżeli nasza sytuacja nie wymaga przyjmowania leków na receptę, dobrym wyjściem jest wybór leków OTC, dostępnych bez recepty. Leki zawsze mają sprawdzony, bezpieczny skład, są rejestrowane i ściśle kontrolow Leki zawsze mają sprawdzony, bezpieczny skład, są rejestrowane i ściśle kontrolowane. Kupno suplementu to kupno kota w worku… lub bajecznej wizyty w szpitalu.
